Opracowanie: mgr.inż Ewa Grajewska

Rozstęp mięśnia prostego brzucha jest jednym z problemów, które mogą spotykać mamę po porodzie. Kobiety pytane o rozstęp mięśnia brzucha najczęściej same zadają pytanie „Co to takiego? „, bądź utożsamiają  go z rozstępami pojawiającymi się na skórze. Mimo, że praktycznie każda mama podejmuje działania w celu zapobiegania rozstępom skórnym, o rozstępie mięśni często nic nie wiedzą. A w tym wypadku żadne zabiegi kosmetyczne nie pomogą.

Rozstęp mięśnia prostego brzucha (RMPB) to rozluźnienie struktury ścięgnistej zwanej kresą białą i rozsunięcie się dwóch części mięśnia prostego na boki. Powstaje wówczas wyczuwalna palcami a nieraz zauważalna gołym okiem przerwa negatywnie wpływająca na wygląd brzucha. Najczęściej zauważanym przez mamy objawem jest powstawanie na brzuchu w chwili napinania go wypukłości w kształcie stożka lub też przeciwnie „dziury”.

Z problemem tym spotykają się częściej mamy:

• rodzące duże dziecko, z dużą ilością wód płodowych;
• bliźniaków i wieloraczków;
• aktywne, które w ciąży nadmiernie obciążają mięsnie brzucha- ćwiczeniami bądź pracą fizyczną;
• szczupłe, filigranowe, o wąskiej talii;
• rodzące „po cichu”, przy zamkniętej nagłośni, przy przedłużającym się porodzie;
• będące w drugiej i kolejnej ciąży;

Rozstęp mięśnia wypływa negatywnie na wygląd brzucha oraz na samopoczucie kobiety. Niestety nie jest on jedynie problemem natury estetycznej. Jego powstanie będzie bowiem sprzyjać: bólom pleców, problemom z postawą, z ustawieniem miednicy. Może zwiększyć także prawdopodobieństwo wystąpienia przepukliny pępkowej, która jest już problem medycznym. Sam rozstęp nie daje dolegliwości bólowych. Kobiety, których on dotyczy często nie zdają sobie sprawy z jego istnienia. Niezwykle rzadko mają okazję być zbadane pod tym kątem przez lekarza czy położną.

Wykonanie testu na rozstęp mięśnia prostego brzucha nie jest trudne i warto go zrobić samodzielnie, a w razie jakichkolwiek wątpliwości skonsultować się z lekarzem- chirurgiem, fizjoterapeutą bądź wykwalifikowanym trenerem.

By wykonać test:

1. Połóż się na plecach, z nogami ugiętymi w stawach kolanowych i biodrowych.
2. Ułóż palce na wysokości pępka, unieś głowę i barki nad podłoże.
3. Sprawdź czy nie ma rozstępu przesuwając palce od pępka do góry aż do wyrostka mieczykowatego mostka oraz od pępka aż do spojenia łonowego.
4. Powinnaś wyraźnie wyczuć dwa brzuśce mięśnia prostego brzucha, a pomiędzy nimi przerwę. Naturalnie, fizjologicznie przerwa ta na wysokości pępka może mieć szerokość 2-2,5 cm, natomiast powyżej i poniżej pępka szerokość do 1,5 cm. Rozluźnienie kresy białej powyżej tych wymiarów określamy mianem RMPB. Do rozstępu może dojść na części lub na całej długości kresy.

Jeśli stwierdzisz u siebie rozstęp mięśnia prostego brzucha, nie zwlekaj i zacznij działać od razu. Pierwszym i najważniejszym krokiem jest unikanie czynności które mogą pogłębiać problem, bądź utrudniać samoistne cofnięcie się tych zmian. Jest duża szansa, że zmiany cofną się zupełnie naturalnie, dzięki pozostałości hormonów ciążowych – relaksyny i elastyny, których zadaniem w ciąży było rozluźnienie mięśni, ścięgien, więzadeł i stawów. Po porodzie pozostałość tych hormonów powinna pomóc m.in. w powrocie mięśni do prawidłowego ułożenia. Im mniej czasu minęło od porodu tym większa jest szansa że zmiany cofną się same. Niestety często spotykam mamy będące 2-6 lat po porodzie, które dotknął ten problem, a nie wiedziały o jego istnieniu. W tym wypadku zejście rozstępu jest niezwykle trudne.

Co zatem możesz zrobić by zmniejszyć prawdopodobieństwo tego, że problem dotknie także Ciebie? Dbaj o siebie już w ciąży i po porodzie – nie noś ciężkich przedmiotów, nie dźwigaj, nie forsuj mięśni brzucha ćwiczeniami typu „brzuszki”- na to przyjdzie czas później. Obserwuj swój brzuch podczas łagodnej gimnastyki. Pamiętaj by zawsze kłaść się i wstawać przez bok podpierając się  dłoniach.

W drugiej części artykuły podpowiem jak zmniejszyć ryzyko powstania rozstępu mięśni, jak zapobiec jego pogłębianiu i dać ciału szansę na samoistne cofnięcie zmiany, do którego może dojść w ciągu kilku tygodni lub miesięcy po porodzie.